ชุมชนปากน้ำหลังสวน ตั้งอยู่ปากแม่น้ำหลังสวน และชายทะเลฝั่งอ่าวไทย ห่างจากตัว อำเภอหลังสวน ประมาณ 9 กิโลเมตร เป็นชุมชนประมง มีการตั้งถิ่นฐานทั้งสองฟากฝั่งแม่น้ำ สืบสานวิถีชีวิต และวัฒนธรรม มายาวนานกว่าร้อยปี ด้วยลักษณะทางภูมิศาสตร์ มีแม่น้ำหลังสวน เป็นแม่น้ำสายหลัก วิถีชีวิตคนไทยในสมัยก่อน ที่อาศัยผูกพันอยู่กับสายน้ำ การสัญจรทางน้ำจึงเป็นเส้นเลือดหลักในการคมนาคมระหว่างหัวเมืองต่างๆ เมืองหลังสวนเป็นเมืองสำคัญบนเส้นทางค้าขาย ภายในและระหว่างประเทศ ร่องรอยจากอดีตหลังสวนเคยเป็นจังหวัดหลังสวน และที่ปากน้ำหลังสวนยังเป็นที่ตั้งของด่านศุลกากร รวมทั้งบันทึกจากประวัติศาสตร์ เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินทางชลมารค ประพาสหัวเมืองภาคใต้ และแหลมมลายู พ.ศ. 2432 (ร.ศ.108) พ.ศ. 2441 (ร.ศ.117) และ พ.ศ. 2452 (ร.ศ.128) เสด็จเยี่ยมพสกนิกร ที่เมืองหลังสวน และปากน้ำหลังสวน จากลักษณะดังกล่าว สภาพทางสังคมของปากน้ำหลังสวน จึงประกอบด้วยประชากรที่ตั้งถิ่นฐานเดิม และประชากรที่อพยพมาทำมาหากิน ทั้งจากถิ่นใกล้เคียง รวมทั้งคนจีนจากโพ้นทะเลที่อพยพมาเมื่อครั้งอดีต ผสมผสานพัฒนาต่อเนื่องเป็นชุมชนขนาดใหญ่ และมีสถานะเป็นเทศบาลตำบล